Investeren in groepsprocessen is zeer waardevol. Leerkrachten die aan het begin van het schooljaar en in de eerste week na iedere vakantie aandacht schenken aan groepsprocessen ervaren veel minder gedragsproblemen en gevallen van pesten.
De Gouden Weken helpen bij het neerzetten van een veilig klassenklimaat, waarin elke leerling zich thuis voelt.
Wat zijn de Gouden Weken?
De Gouden Week of Gouden Weken zijn de eerste weken na een vakantie (in veel gevallen wordt er ook na elke andere vakantie een Gouden Week of mini-week gehouden).
In deze week staan niet de vakken als rekenen, taal en spelling centraal. Wel draait het deze week om groepsvorming. De fasen van oriënteren, presenteren, normeren, presteren en evaluatie komen ruimschoots (en gestuurd) aan bod, waardoor er niemand buiten de boot hoeft te vallen. Er zijn volop activiteiten en spelletjes om dit proces te sturen.
Kennismaking
In de eerste Gouden Weken zal de kennismaking een cruciale rol spelen. Want hoewel kinderen vaak al langer bij elkaar in de klas zitten naarmate ze opschuiven naar de bovenbouw, kan een zomervakantie veel veranderingen teweeg brengen.
De kinderen tasten weer even af wie ze zijn en met wie ze te maken hebben. De grootste verandering kan de leerkracht zijn, als die nieuw is. Maar ook een nieuwe leerling of verhuisde leerlingen kunnen het groepsproces overhoop trekken.
Investeren in het groepsproces
Door het doen van verschillende activiteiten, waarbij kinderen gericht moeten samenwerken, en het spelen van spelletjes kun je als leerkracht optimaal investeren in het groepsproces.
Richtlijnen voor het doen van activiteiten:
- Zorg ervoor dat iedereen mee kan doen;
- Focus op de verschillende talenten die in de groep aanwezig zijn;
- Doorbreek vaste patronen en laat kinderen die niet vaak samenwerken nu ook eens samenwerken;
- Benader leerlingen altijd positief en opbouwend;
- Wissel activiteiten, spelletjes en het lesprogramma af op een manier die passend is bij de groep.
Regels en afspraken
Eén van de belangrijkste “producten” die een Gouden Week op zou moeten leveren zijn regels en afspraken die door de klas zijn opgesteld.
Uit talloze studies is gebleken dat dergelijke regels en afspraken veel meer indruk maken en leven. Ze worden immers niet opgelegd, maar samen gemaakt.
Natuurlijk kun je wel je eigen regels als richtlijn houden, maar zorg dat kinderen eigenaarschap voelen. Dat doe je helemaal door de groepsregels aan het begin te laten ondertekenen.
Evalueer
Tijdens, maar ook na de Gouden Week is het van belang om een dag of een activiteit te evalueren. Vraag kinderen naar wat ze goed vonden gaan en naar wat beter kan. Je zal zien dat ze heel goed in staat zijn dit aan te geven.
Maak van evalueren en zelfreflectie alledaagse, terugkomende zaken. Leerlingen zullen het op die manier steeds makkelijker, zinvoller en betekenisvoller gaan vinden om naar zichzelf te kijken en een kritische houding aan durven nemen.