Kritiek op het individuele beloningssysteem

Vaak zien we in klassen dat er individuele beloningssystemen zijn. Jordi met ADHD krijgt een beloningssysteem op zijn beweeglijkheid, Petra wordt beloond als ze eens een les niet haar buurvrouw zit af te leiden en Younis krijgt een beloningssysteem als hij niet brutaal is en door de les heen praat.

Ondanks de goede bedoelingen van de betreffende leerkrachten, zijn ouders en externe partijen (die in klassen komen observeren) toch vaak kritisch op deze beloningssystemen.

 

‘Ze belonen de verkeerde’

Die kritiek is te begrijpen. Want Youri die steeds opstaat en door de klas loopt als de juf even weg is, Petra die haar buren continu afleidt en stoort en Younis die zelfs brutaal is worden alle drie in staat gesteld om een beloning te winnen. Bijvoorbeeld een kwartiertje spelletjes spelen op de Chromebooks of het bepalen van de invulling van de gymles. ‘Ze belonen de verkeerde’ hoor ik als leerkracht dan ook vaak terug.

Sterker nog: in mijn beginjaren deed ik dit ook.

 

Niet gezien, niet beloond

Leuk voor alle andere kinderen in de klas, die zich altijd goed gedragen, niet brutaal zijn, elkaar met rust laten en netjes blijven zitten! Die worden op deze manier niet gezien en niet beloond.

Natuurlijk is de leerkracht hierin te begrijpen. Die wil iets doen aan het probleemgedrag dat als een zwaard van Damocles boven zijn klas hangt. Als een kwartiertje spelletjes spelen daarbij kan helpen, vindt hij het allang goed. Maar eerlijk naar de andere kinderen is het zeker niet te noemen.

Dat besefte ik mezelf ook. De stille middengroep (waar je nooit last van hebt) kreeg op een gegeven moment amper nog aandacht, omdat de drukke kinderen mijn aandacht opeisten. En als ze het dan even goed deden, complimenteerde ik ze kapot en mochten ze allerlei spelletjes uit de kast trekken omdat ze het zo goed hadden gedaan.

Dat moest anders. Maar hoe?

 

Wat dan wel?

Wanneer je als ouder te maken krijgt met een dergelijke situatie, is het goed om het gesprek met de leerkracht aan te gaan. Die zal je waarschijnlijk wel begrijpen. Ook als collega-leerkracht kun je helpen om je collega de ogen te openen.

De vraag is echter wat er dan wel gedaan kan worden aan het probleemgedrag in de klas zonder dat alleen deze kinderen beloond worden.

Het is vrij simpel:

• Younis, Jordi en Petra kunnen niet alleen een beloning verdienen voor zichzelf, maar voor de hele klas. Nadeel hieraan is wel dat ook de hele klas de dupe is als zij het verpesten. Anderzijds kan het voor deze kinderen wel een extra stimulans geven dat ze “verantwoordelijk” zijn voor het al dan niet verdienen van een spelletje.
• Als leerkracht draai je het om. Elk kind dat gedurende de dag goed werkt en gewenst gedrag laat zien, mag een spelletje spelen op de Chromebooks. Stoorzenders vallen dan vanzelf uit en zullen het de volgende keer wellicht anders doen.

Het is dan wel zaak dat de leerkracht hier heel consequent in is!

 

Veilige sfeer

Beloningssystemen zijn uiteindelijk wel een mooie manier om ervoor te zorgen dat er in iedere klas een veilige sfeer komt te heersen. Houd dat ook voor ogen wanneer je een kritische houding hebt naar de leerkracht van je kind. Hij of zij zal waarschijnlijk willen dat het negatieve gedrag afneemt en de veiligheid terugkeert.

Een opbouwend gesprek kan echter heel veel verschil maken.

 

Meer lezen over belonen en beloningssystemen?

Bureau Bijles – Hoe werk ik thuis met een beloningssysteem?

 

Wat zijn jouw ervaringen met beloningssystemen? Worden ze bij jouw kinderen op school gebruikt of gebruik je ze zelf? Ik hoor het graag in de reacties!